Milton Friedman, dünyayı rakamlarla gören ve bu rakamlar üzerinden geleceğin nasıl olacağını kolayca tahmin edebilen bir ekonomist ve istatistikçiydi. Friedman’ın ekonomi dünyasına katkılarını, geleceğe dair görüşlerini ve en önemlisi Bitcoin’in gelecekteki varlığına dair varsayımlarını sizler için derledik. İçeriğimize hoş geldiniz…?
Milton Friedman, kariyerinin zirvesindeyken, 1976’da tüketim analizi üzerine yaptığı araştırmayla İktisat Biliminde Nobel Ödülü’nü kazandığında, o dönemde liberal dünya görüşüne olumsuz bakan birçok kişi tarafından eleştirildi.
Bugün, Friedman’ın geleceğin ekonomisine ilişkin görüşlerinden birden fazla gerçek ortaya çıkarken aynı kişiler sessiz kalıyor.
Friedman’ın 21. yüzyıla girmeden hemen önce yaptığı en değerli tahmin kripto para birimleriydi.
İnternetin gerçek potansiyelini ve gelecek nesle getireceği verimliliği gördü ama aynı zamanda uzun yıllara dayanan çalışmasından da dünyanın hiç bitmeyen bir enflasyon noktasına ulaşacağını gördü.
Teknolojinin getirdiği gelecek vaat eden internet platformunu görünce, farklı para birimlerinin vergilerini keserek dünyanın birbirine bağlanmasını sağlayacak bir elektronik paraya ihtiyaç duyulacağını gördü.
Ayrıca, uluslararası alanda kullanılacak bir e-para birimi oluşturarak “hükümetlerin paradaki rolünü azaltmada” İnterneti değerli bir faktör olarak gördü.
Ana fikir, geleceğin platformu olan internete uygun bir elektronik para birimi yaratmaktı.
Güncel trendlere bakacak olursak internet alışverişinin ön plana çıktığını ve bunun da teknolojinin toplum açısından sağladığı kolaylıktan kaynaklandığını görebiliriz.
Önümüzdeki dört yılda e-ticaret kullanan tüketici sayısının neredeyse iki katına çıkacağı tahmin ediliyor.
Friedman, tüm bunları bir istatistikçi olarak tüketicilikte tanımlanan kalıplardan görebildi ve trendlerdeki her yeni değişiklikle birlikte, tüketicilerin yeni ihtiyaçları ile sürekli bir rezonans gelişti.
1999’da Ulusal Vergi Mükellefleri Derneği tarafından yapılan bir röportajda, Friedman elektronik para birimini talep etti ve bu, şu anda kripto para birimleri dediğimiz şeye ilişkin bu kavramı ilk kez birisi kamuoyuna açıkladı.
Friedman, merkezi olmayan para birimi kavramını şu şekilde tanımlamıştır:
A, B’yi veya B, A’yı bilmeden A’dan B’ye para aktarın.
Başka bir deyişle, günümüzün çoklu kripto para birimleri veya bitcoin gibi merkezi olmayan bir para birimi harika bir örnektir.
Kripto para birimleri kavramı ve güvenilirliği günümüzde hala birçok iktisatçı tarafından sorgulanıyor ancak Friedman, para sisteminde böyle bir değişikliğin kaçınılmaz olduğuna da dikkat çekti.
Teknolojinin ilerlemesi ile insanların zaman içinde hızla değişmeye başladığı bir noktadayız. Friedman’a göre bu, dünyanın evrimine devam etmesine izin verdiği ve insanları daha yeterli bir yaşam sürdürmeye motive ettiği için olumlu bir faktördür.
Bahsettiği en değerli şeylerden biri, dünya nüfusunun, şirketlerin bu elektronik para biriminin üretimi üzerinde kontrol sahibi olmayacağı için güç kaybetmeye başlayacağı özgür bir toplum olarak yaşamasına izin vermesidir.
Bitcoin, Friedman’ın deyimiyle “e-nakit” olarak yaratılan ilk kripto para birimiydi. 2009’da piyasaya sürüldüğünde çok az insan Bitcoin’i biliyordu.
Elektronik para biriminin arkasındaki teori ve ideoloji, Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto tarafından 2008’de yayınlanan bir incelemeye konu olduğunda Friedman’ın 1999’da söylediklerini takdir edebilirsiniz.
Ne yazık ki, Friedman vizyonunun gerçekleştiğini ve hatta dünya çapında birçok insana sunduğu finansal özgürlüğü görecek kadar yaşamadı ve 2006 yılında öldü.
1912’den beri bu dünyanın farklı şekillerde değiştiğini görmüştü, ancak geleceği istatistiklerde görmesini sağlayan parlak bir zihni vardı.
